Όταν «μιλούν» τα σκίτσα.
Η ταύτιση του ρόλου του δημοσιογραφου με εκείνον του σχολιαστή σήμερα είναι λίγο πολύ δεδομένη. Είτε μιλάμε για τηλεόραση, ραδιόφωνο, εφημερίδα. Ωστόσο, το θέμα είναι πως στο μυαλό των περισσοτέρων η έννοια «σχόλιο» συνεπάγεται άμεσα κάτι γραπτό, δηλαδή ένα κείμενο λέξεων.
Ελάχιστο έως μηδαμινό, μπορεί να πει κανείς, είναι το ποσοστό εκείνων που όταν ακούν τη λέξη «σχόλιο» ο νους τους πηγαίνει σε κάτι διαφορετικό και συγκεκριμένα σε ένα σκίτσο, σε μια εικόνα.
Οσο κι αν ακούγεται περίεργο, η ιστορία της γελοιογραφίας έχει τις ρίζες της στην αρχαιότητα και μέσα από διάφορα γεγονότα και αλλαγές φτάνει στις μέρες μας. Φυσικά και το τώρα δεν έχει σχέση με το τότε. Παρόλα αυτά το ζήτημα της γελοιογραφίας έγκειται αλλού. Η πλειοψηφία εκείνων που βλέπουν καθημερινά στα έντυπα τις συγκεκριμένες εικόνες, θεωρούν ότι απλά ο γελοιογράφος παρουσιάζει με μια άλλη ματιά τα γεγονότα. Τα σχολιάζει με τον δικό του τρόπο. Εκείνο όμως που αξίζει να κατανοήσει κανείς είναι ότι μέσα από αυτή την εναλλακτική μορφή σχολιασμού λέγονται, τις περισσότερες φορές, οι μεγάλες αλήθειες, τα πιο ορθά πράγματα. Αυτά που σε τελική ανάλυση θέλει να μάθει ο κόσμος.
Δεκάδες είναι οι άνθρωποι που καθημερινά πιάνουν την πένα τους για να «γράψουν» το δικό τους σχόλιο με… σκίτσα, αρκετοί μάλιστα από τους οποίους είναι γνωστοί στο ευρύ κοινό για το ύφος τους. Από τους πιο δημοφιλείς ο ΚΥΡ (Γιάννης Κυριακόπουλος) με τις χαρακτηριστικές στρογγυλές φιγούρες του.
Ο Πάνος Μαραγκός, που πρωτοδημοσίευσε τα σκίτσα του στο «Ποντίκι» και από το 1981 και μετά συνεργάζεται με το «Εθνος», ξεχωρίζει για το ύφος των κόμικ που χαρακτηρίζουν τα έργα του. Κατορθώνει να δημιουργήσει μέσα σε μια εικόνα μια ολόκληρη ιστορία, ενώ η σύνδεση δύο γεγονότων της επικαιρότητας με σκοπό την ανάδειξη της ουσίας μιας είδησης αποτελεί σίγουρα δυνατό του σημείο. Αν και καμιά φορά μπορεί να σε μπερδεύει με αυτό, εντούτοις ο τρόπος παρουσίασης των γεγονότων είναι μοναδικός, τέτοιος που ακόμα και από απόσταση μπορείς να πεις με σιγουριά πως αυτό το σκίτσο είναι δικό του.
Παρασκευή 11 Απριλίου 2008
Σάββατο 5 Απριλίου 2008
ΘΕΜΑ: ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΟΡΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ; ΚΑΙ ΑΝ ΕΙΝΑΙ ΝΑΙ ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΑ;
Εκφράσου ελεύθερα… με μέτρο!
Δευτέρα 24 Μαρτίου 2008. Το βλέμμα της διεθνούς κοινότητας είναι στραμμένο στην Αρχαία Ολυμπία, όπου διεξάγεται η τελετή αφής της Ολυμπιακής Φλόγας. Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του προέδρου της οργανωτικής επιτροπής «Πεκίνο 2008», Λιου Τσι, τρεις διαδηλωτές μέλη της οργάνωσης «Δημοσιογραφοι χωρίς σύνορα» προσπαθούν να διακόψουν την ομιλία με συνθήματα υπέρ του Θιβέτ.
Ηταν μια κίνηση έκφρασης. Μιας ελεύθερης έκφρασης. Μιας ελεύθερης έκφρασης σε έναν ιερό χώρο με συνέπειες που δεν ήταν άλλες από την καταδίκαση της πράξης και των «δραστών».
Αυτή είναι μόλις μία από τις χιλιάδες περιπτώσεις από την οποία προκύπτει και το ερώτημα: Τελικά η ελευθερία του λόγου έχει όρια;
«Καθένας μπορεί να εκφράζει και να διαδίδει προφορικά, γραπτά και δια του τύπου τους στοχασμούς του τηρώντας τους νόμους του Κράτους», αναφέρει το άρθρο 14§1 του Συντάγματος, όπου κατοχυρώνει την ελευθερία της έκφρασης μέσα στα όρια του ελληνικού κράτους. Αυτό θα μπορούσε να είναι μία απάντηση, η ουσία της οποίας θα ήταν η ύπαρξη έκφρασης χωρίς φραγμούς (κάθε είδους) στην παραπάνω ερώτηση.
Ωστόσο, κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί δύο μεγάλες αλήθειες που υπάρχουν σήμερα στον χώρο της έκφρασης. Η κρίση και ο φόβος.
Πρώτα απ’ όλα εύκολα μπορεί να κριθεί κάποιος για πράξεις που κάνει και που από άλλους χαρακτηρίζονται ως αποτρόπαιες ή μη πρέπουσες όπως π.χ. το κάψιμο μιας σημαίας ενός κράτους η παραποίησή της. Τις περισσότερες φορές μιλάμε για ασέβεια, μη ύπαρξη ντροπής και ορίων. Σε όσους το βλέπουν, φαίνεται έτσι. Για εκείνους που βρίσκονται στην αντίπερα όχθη είναι απλά ένας τρόπος έκφρασης. Για τους μεν είναι λάθος, για τους δε σωστό.
Εντούτοις, υπάρχει και το άλλο άκρο, όπου πριν την έκφραση, προηγείται η σκέψη. Σε αυτή την περίπτωση τα πράγματα είναι διαφορετικά γιατί επί της ουσίας ο ίδιος ο εκφραστής θέτει τα όρια στον εαυτό του, σκεπτόμενος απλά τις συνέπειες που ενδεχόμενος να προκύψουν εις βάρος του μετά την κοινοποίηση της απόψεως.
Με άλλα λόγια, ουκ ολίγες φορές αποφεύγεται η ευθεία έκφραση για οποιονδήποτε και οτιδήποτε, γιατί απλά ο φέροντας τη γνώμη δεν θέλει «μπλεξίματα».
Το Σύνταγμα λοιπόν μπορεί να κατοχυρώνει την ελευθερία της έκφρασης, ωστόσο μέσα σε αυτό αναφέρονται και οι εξαιρέσεις αυτού του δικαιώματος, όπου προβλέπεται η κατάσχεση του υλικού το οποίο έχει να κάνει με:
1) προσβολή της χριστιανικής και κάθε άλλης γνωστής θρησκείας
2) προσβολή του προσώπου του Προέδρου της Δημοκρατίας
3) για δημοσίευμα που αποκαλύπτει πληροφορίες για τη σύνθεση, τον εξοπλισμό και τη διάταξη των ενόπλων δυνάμεων ή την οχύρωση της Χώρας ή που έχει σκοπό τη βίαιη ανατροπή του πολιτεύματος ή στρέφεται κατά της εδαφικής ακεραιότητας του Κράτους
4) για άσεμνα δημοσιεύματα που προσβάλλουν ολοφάνερα τη δημόσια αιδώ, στις περιπτώσεις που ορίζει ο νόμος.
Τέσσερις περιπτώσεις περιορίζουν την έκφραση, σαν να λένε με άλλα λόγια: Εκφράσου ελεύθερα… με μέτρο! Όπου μέτρο μπορεί να θεωρηθεί οτιδήποτε, από το πιο ισχνό όπως ο σεβασμός απέναντι σε πρόσωπα, σύμβολα, καταστάσεις κλπ., μέχρι το πιο ακραίο, τη λογοκρισία.
Εκφράσου ελεύθερα… με μέτρο!
Δευτέρα 24 Μαρτίου 2008. Το βλέμμα της διεθνούς κοινότητας είναι στραμμένο στην Αρχαία Ολυμπία, όπου διεξάγεται η τελετή αφής της Ολυμπιακής Φλόγας. Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του προέδρου της οργανωτικής επιτροπής «Πεκίνο 2008», Λιου Τσι, τρεις διαδηλωτές μέλη της οργάνωσης «Δημοσιογραφοι χωρίς σύνορα» προσπαθούν να διακόψουν την ομιλία με συνθήματα υπέρ του Θιβέτ.
Ηταν μια κίνηση έκφρασης. Μιας ελεύθερης έκφρασης. Μιας ελεύθερης έκφρασης σε έναν ιερό χώρο με συνέπειες που δεν ήταν άλλες από την καταδίκαση της πράξης και των «δραστών».
Αυτή είναι μόλις μία από τις χιλιάδες περιπτώσεις από την οποία προκύπτει και το ερώτημα: Τελικά η ελευθερία του λόγου έχει όρια;
«Καθένας μπορεί να εκφράζει και να διαδίδει προφορικά, γραπτά και δια του τύπου τους στοχασμούς του τηρώντας τους νόμους του Κράτους», αναφέρει το άρθρο 14§1 του Συντάγματος, όπου κατοχυρώνει την ελευθερία της έκφρασης μέσα στα όρια του ελληνικού κράτους. Αυτό θα μπορούσε να είναι μία απάντηση, η ουσία της οποίας θα ήταν η ύπαρξη έκφρασης χωρίς φραγμούς (κάθε είδους) στην παραπάνω ερώτηση.
Ωστόσο, κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί δύο μεγάλες αλήθειες που υπάρχουν σήμερα στον χώρο της έκφρασης. Η κρίση και ο φόβος.
Πρώτα απ’ όλα εύκολα μπορεί να κριθεί κάποιος για πράξεις που κάνει και που από άλλους χαρακτηρίζονται ως αποτρόπαιες ή μη πρέπουσες όπως π.χ. το κάψιμο μιας σημαίας ενός κράτους η παραποίησή της. Τις περισσότερες φορές μιλάμε για ασέβεια, μη ύπαρξη ντροπής και ορίων. Σε όσους το βλέπουν, φαίνεται έτσι. Για εκείνους που βρίσκονται στην αντίπερα όχθη είναι απλά ένας τρόπος έκφρασης. Για τους μεν είναι λάθος, για τους δε σωστό.
Εντούτοις, υπάρχει και το άλλο άκρο, όπου πριν την έκφραση, προηγείται η σκέψη. Σε αυτή την περίπτωση τα πράγματα είναι διαφορετικά γιατί επί της ουσίας ο ίδιος ο εκφραστής θέτει τα όρια στον εαυτό του, σκεπτόμενος απλά τις συνέπειες που ενδεχόμενος να προκύψουν εις βάρος του μετά την κοινοποίηση της απόψεως.
Με άλλα λόγια, ουκ ολίγες φορές αποφεύγεται η ευθεία έκφραση για οποιονδήποτε και οτιδήποτε, γιατί απλά ο φέροντας τη γνώμη δεν θέλει «μπλεξίματα».
Το Σύνταγμα λοιπόν μπορεί να κατοχυρώνει την ελευθερία της έκφρασης, ωστόσο μέσα σε αυτό αναφέρονται και οι εξαιρέσεις αυτού του δικαιώματος, όπου προβλέπεται η κατάσχεση του υλικού το οποίο έχει να κάνει με:
1) προσβολή της χριστιανικής και κάθε άλλης γνωστής θρησκείας
2) προσβολή του προσώπου του Προέδρου της Δημοκρατίας
3) για δημοσίευμα που αποκαλύπτει πληροφορίες για τη σύνθεση, τον εξοπλισμό και τη διάταξη των ενόπλων δυνάμεων ή την οχύρωση της Χώρας ή που έχει σκοπό τη βίαιη ανατροπή του πολιτεύματος ή στρέφεται κατά της εδαφικής ακεραιότητας του Κράτους
4) για άσεμνα δημοσιεύματα που προσβάλλουν ολοφάνερα τη δημόσια αιδώ, στις περιπτώσεις που ορίζει ο νόμος.
Τέσσερις περιπτώσεις περιορίζουν την έκφραση, σαν να λένε με άλλα λόγια: Εκφράσου ελεύθερα… με μέτρο! Όπου μέτρο μπορεί να θεωρηθεί οτιδήποτε, από το πιο ισχνό όπως ο σεβασμός απέναντι σε πρόσωπα, σύμβολα, καταστάσεις κλπ., μέχρι το πιο ακραίο, τη λογοκρισία.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
